Μια ανησυχητική εικόνα αποκαλύπτεται στην ελληνική αγορά δανείων, καθώς τα funds που έχουν αναλάβει τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων οφειλών φαίνεται να δρουν ανεξέλεγκτα, παρακάμπτοντας ακόμη και δικαστικές αποφάσεις και αγνοώντας το κοινωνικό κόστος των πρακτικών τους.
Χιλιάδες πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με αυθαίρετες απαιτήσεις και πρακτικές που εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για το θεσμικό πλαίσιο ελέγχου των funds. Οι εταιρείες αυτές – πολλές με έδρα στο εξωτερικό – μεταφέρουν τα ακίνητα που αποκτούν εκτός Ελλάδας, αποφεύγοντας ουσιαστικά τη φορολόγηση, ενώ την ίδια ώρα στραγγαλίζουν οικονομικά περίπου 1,8 εκατομμύρια οφειλέτες.
Οι ελληνικές τράπεζες, που μεταβίβασαν αυτά τα δάνεια στα funds μέσω του προγράμματος «Ηρακλής», αποποιούνται των ευθυνών τους, ενώ ταυτόχρονα το Δημόσιο φέρει έμμεσα τις ζημίες, καθώς το εν λόγω πρόγραμμα στήριξης καλύπτεται με εγγυήσεις από κρατικά ομόλογα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ένα ακόμη περιστατικό ήρθε στο φως της δημοσιότητας, επιβεβαιώνοντας το μέγεθος της αυθαιρεσίας.
Η περίπτωση του Α.Δ.: Από τη ρύθμιση στην οικονομική ασφυξία
Ο κ. Α.Δ., δανειολήπτης με συνολικές οφειλές ύψους 144.000 ευρώ, είχε συνάψει ρύθμιση για την αποπληρωμή του ποσού, το οποίο περιλάμβανε:
- 135.259 ευρώ προς τον ΟΑΕΔ (πρώην ΟΕΚ),
- 4.953 ευρώ προς τη ΔΟΥ Πειραιά,
- 3.787 ευρώ προς την Εθνική Τράπεζα.
Η συμφωνία προέβλεπε αποπληρωμή μέσω 244 δόσεων των 600 ευρώ, ρύθμιση την οποία ο δανειολήπτης εξυπηρετούσε κανονικά.
Ωστόσο, το δάνειο της Εθνικής Τράπεζας μεταβιβάστηκε σε fund, και ξαφνικά – παρά τη συνεπή καταβολή των δόσεων και την ύπαρξη δικαστικής απόφασης που καθόριζε το τελικό ποσό – η οφειλή αναθεωρήθηκε μονομερώς. Το fund αποφάσισε να προσθέσει τόκους υπερημερίας, αυξάνοντας την οφειλή από 3.787 σε 12.060 ευρώ.
Η πρακτική αυτή εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς για τα όρια νομιμότητας και ηθικής των funds.
Νομική αυθαιρεσία και κοινωνικές επιπτώσεις
Η ενέργεια αυτή χαρακτηρίζεται από νομικούς κύκλους ως κατάφωρη παραβίαση της έννομης τάξης, καθώς:
- Υπονομεύει δικαστικές αποφάσεις: Η δικαιοσύνη είχε ήδη καθορίσει το ποσό της υποχρέωσης, ωστόσο το fund αγνόησε την απόφαση και προχώρησε αυθαίρετα σε αύξηση της οφειλής.
- Παραβιάζει τη λογική της ρύθμισης: Ο δανειολήπτης αποδεδειγμένα τηρούσε τη συμφωνία. Η αιφνιδιαστική και αδικαιολόγητη αύξηση της οφειλής τον φέρνει σε αδιέξοδο και δημιουργεί υπόνοιες ότι απώτερος στόχος είναι η κατάσχεση της περιουσίας του.
- Αντιστρατεύεται την κοινωνική ευθύνη: Ο ρόλος των funds δεν θα έπρεπε να είναι η εξόντωση του οφειλέτη, αλλά η δημιουργία βιώσιμων λύσεων αποπληρωμής. Η στρατηγική της πίεσης και της κατάσχεσης ακινήτων καταστρέφει κάθε έννοια εμπιστοσύνης και σταθερότητας.
Στο στόχαστρο οι πρακτικές των funds
Η κοινωνία και οι θεσμοί οφείλουν να αναλάβουν δράση. Η απουσία αυστηρού πλαισίου ελέγχου για τις εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων έχει ανοίξει τον δρόμο για φαινόμενα ασυδοσίας και παραβίασης δικαιωμάτων.
Η περίπτωση του Α.Δ. δεν είναι μεμονωμένη. Αντίθετα, αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα μιας ευρύτερης πραγματικότητας που απαιτεί άμεση παρέμβαση από την Πολιτεία και την Ευρωπαϊκή εποπτεία, προκειμένου να προστατευθεί η κοινωνική συνοχή και το κράτος δικαίου.
