Το προσεχές διάστημα κατατίθεται στη Βουλή η διάταξη που παρατείνει το φορολογικό κίνητρο για την ανακαίνιση κατοικιών και καλύπτει τις εργασίες που θα πραγματοποιηθούν τα έτη 2025 και 2026. Το μέτρο προβλέπει φοροαπαλλαγή έως 16.000 ευρώ για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής ή αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων, με ανώτατο όριο έκπτωσης 3.200 ευρώ ανά έτος για πέντε συνεχόμενα χρόνια.
Η φορολογική ελάφρυνση θα φανεί στα εκκαθαριστικά των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβληθούν μετά την ολοκλήρωση των εργασιών: όσοι προχωρήσουν σε ανακαινίσεις μέσα στο 2025, θα επωφεληθούν από το 2026 έως το 2030. Αντίστοιχα, όσοι κάνουν δαπάνες μέσα στο 2026, θα δουν τη μείωση στον φόρο εισοδήματος από το 2027 έως και το 2031.
Ενδεικτικά, αν φορολογούμενος ξοδέψει 10.000 ευρώ μέσα στο 2025 για την επισκευή της κατοικίας του και του αναλογεί φόρος εισοδήματος 3.000 ευρώ για το 2026, η φορολογική του επιβάρυνση θα μειωθεί κατά 2.000 ευρώ, δηλαδή θα πληρώσει τελικά 1.000 ευρώ. Η έκπτωση επιμερίζεται ισόποσα σε πέντε χρόνια (10.000/5 = 2.000 ευρώ ανά έτος).
Το μέτρο έχει συγκεκριμένους περιορισμούς. Αν η έκπτωση υπερβαίνει τον οφειλόμενο φόρο, το πλεονάζον ποσό δεν επιστρέφεται, δεν συμψηφίζεται με άλλες φορολογικές υποχρεώσεις, δεν μεταφέρεται σε επόμενο φορολογικό έτος και δεν μπορεί να μεταφερθεί στον ή στη σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης. Στην περίπτωση συνιδιοκτησίας, το ποσό της έκπτωσης επιμερίζεται αναλογικά με το ποσοστό κυριότητας. Αντίστοιχα, για περιπτώσεις επικαρπίας ή ψιλής κυριότητας, η έκπτωση προσαρμόζεται με βάση τη σχετική αξία των δικαιωμάτων.
Σημαντικό είναι και το όριο που τίθεται στις δαπάνες για υλικά: αυτές προσμετρώνται μόνο μέχρι το 1/3 της συνολικής δαπάνης, καθώς η έκπτωση αφορά κυρίως το κόστος εργασιών.
Για να ενεργοποιηθεί η έκπτωση φόρου που προβλέπεται για τις ανακαινίσεις κατοικιών, απαιτείται συμμόρφωση με μια σειρά αυστηρών προϋποθέσεων. Κατ’ αρχάς, όλες οι σχετικές δαπάνες πρέπει να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως κάρτες ή τραπεζικές μεταφορές, ενώ είναι υποχρεωτική η έκδοση παραστατικών—τιμολογίων ή αποδείξεων—που να περιλαμβάνουν με σαφήνεια το είδος και την αξία των αγαθών και υπηρεσιών. Τα παραστατικά πρέπει να φέρουν τα πλήρη στοιχεία του φορολογουμένου (ονοματεπώνυμο και ΑΦΜ), καθώς και το ΑΤΑΚ του ακινήτου στο οποίο αφορούν οι εργασίες. Εξαίρεση προβλέπεται μόνο για κοινόχρηστους χώρους, όπου αρκεί η αναγραφή της διεύθυνσης του ακινήτου.
Πέρα από την πληρότητα των παραστατικών, βασική προϋπόθεση είναι οι δαπάνες να μην έχουν επιδοτηθεί ή ενταχθεί σε άλλα προγράμματα όπως το “Ανακαινίζω” ή το “Εξοικονομώ”. Οι εργασίες πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί αποκλειστικά μέσα στο ημερολογιακό έτος 2025, σε ακίνητα που βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις που παρέχουν τα αγαθά ή τις υπηρεσίες πρέπει να έχουν φορολογική κατοικία ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, ενώ οι συγκεκριμένες δαπάνες δεν πρέπει να έχουν εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα στο πλαίσιο επαγγελματικής δραστηριότητας.
Αναγνωρίζονται συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών που σχετίζονται με την αναβάθμιση ακινήτων και μπορούν να αξιοποιηθούν για τη φορολογική έκπτωση έως 16.000 ευρώ. Οι δαπάνες διακρίνονται σε δύο βασικές ομάδες: δαπάνες λήψης υπηρεσιών και δαπάνες αγοράς αγαθών.
Α. Δαπάνες λήψης υπηρεσιών
α) Ενεργειακές εργασίες:
Περιλαμβάνονται παρεμβάσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης της κατοικίας, όπως:
– Αντικατάσταση κουφωμάτων με ενεργειακά αποδοτικά
– Τοποθέτηση θερμομόνωσης σε τοίχους, ταράτσες ή δάπεδα
– Εγκατάσταση ή αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης υψηλής ενεργειακής απόδοσης
– Τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα ή φωτοβολταϊκών συστημάτων
– Συστήματα αυτοματισμού για εξοικονόμηση ενέργειας
β) Λειτουργικές εργασίες:
Περιλαμβάνονται εργασίες που σχετίζονται με τη βελτίωση της λειτουργικότητας της κατοικίας, όπως:
– Αντικατάσταση ή επισκευή υδραυλικών και ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων
– Αναβάθμιση συστημάτων ασφαλείας
– Εγκατάσταση ανελκυστήρα σε πολυκατοικία
– Βελτιώσεις σε εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποχέτευσης, αποχέτευσης ομβρίων
γ) Αισθητικές εργασίες:
Αφορούν επεμβάσεις που βελτιώνουν την αισθητική του ακινήτου, όπως:
– Ελαιοχρωματισμοί εσωτερικών και εξωτερικών χώρων
– Επενδύσεις τοίχων και δαπέδων
– Αντικατάσταση κουζίνας ή μπάνιου χωρίς μεταβολή των υποδομών
– Τοποθέτηση νέων εσωτερικών πορτών ή εξώπορτας
Β. Δαπάνες αγοράς αγαθών
Αναγνωρίζονται και οι δαπάνες για την προμήθεια των απαραίτητων υλικών και εξοπλισμού που σχετίζονται με τις παραπάνω εργασίες, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές δεν υπερβαίνουν το 1/3 του συνολικού κόστους των εργασιών. Τα αγαθά πρέπει να αφορούν τις ίδιες κατηγορίες παρεμβάσεων (ενεργειακές, λειτουργικές, αισθητικές) και να συνοδεύονται από τα αντίστοιχα παραστατικά.
