Σε μία απρόσμενη εξέλιξη, ο Αμερικανός καρδινάλιος Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ εξελέγη νέος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, λαμβάνοντας το όνομα Λέων ο 14ος. Η επίσημη ανακοίνωση έγινε με το καθιερωμένο «Habemus Papam», ενώ ο λευκός καπνός από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα επιβεβαίωσε την εκλογή του ύστερα από τέσσερις ψηφοφορίες του Κονκλαβίου — όσες χρειάστηκαν και για την εκλογή των Πάπα Βενέδικτου (2005) και Πάπα Ιωάννη Παύλου (1978).
Η εκλογή του 69χρονου καρδιναλίου αποτελεί έκπληξη, καθώς το όνομά του δεν συγκαταλεγόταν ανάμεσα στα φαβορί της διαδικασίας. Προηγούνταν οι Ιταλοί καρδινάλιοι Πιέτρο Παρολίν και Πιερμπατίστα Πιτσαμπάλα, αλλά τελικά το σώμα των εκλεκτόρων στράφηκε στον Αμερικανό υποψήφιο, επιβεβαιώνοντας την επιρροή του Πάπα Φραγκίσκου στο σώμα των καρδιναλίων και την προτίμησή του σε πιο “παγκόσμιους” και όχι αποκλειστικά ευρωπαϊκούς υποψηφίους.
Μια νέα εποχή ξημερώνει για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, καθώς ο 69χρονος Αμερικανός καρδινάλιος Ρόμπερτ Πρέβοστ εξελέγη Πάπας, διαδεχόμενος τον εκλιπόντα Πάπα Φραγκίσκο. Λαμβάνοντας το όνομα Λέων ο 14ος, η επιλογή του προκαλεί αίσθηση τόσο για την εθνικότητά του – πρόκειται για έναν από τους ελάχιστους Αμερικανούς στην ιστορία που ανέβηκαν στον παπικό θρόνο – όσο και για το ιστορικό βάρος του ονόματος που επέλεξε. Το όνομα «Λέων» παραπέμπει σε ισχυρούς ποντίφικες του παρελθόντος, γνωστούς για την ενεργή τους παρουσία στη διεθνή σκηνή αλλά και για περιόδους πνευματικής ανανέωσης της Εκκλησίας.
Στο πρώτο του μήνυμα προς το ποίμνιο, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ εξέπεμψε έναν τόνο ειρήνης και ενότητας. Με τη φράση «Ειρήνη υμίν», ξεκίνησε την ομιλία του από το μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, απευθυνόμενος στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί για να δει τον νέο Ποντίφικα.
«Μια αφοπλιστική ειρήνη, μια ταπεινή ειρήνη, η οποία προέρχεται από τον Θεό», είπε, και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον προκάτοχό του, τον εκλιπόντα Πάπα Φραγκίσκο, τον οποίο ευχαρίστησε για το παράδειγμά του, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Ο Θεός τους αγαπά όλους, δεν κρίνει. Είμαστε οι μαθητές του Χριστού. Ο κόσμος έχει ανάγκη από το φως Του.»
Ο νέος Πάπας ευχαρίστησε τους καρδιναλίους για την εμπιστοσύνη τους και απηύθυνε ειδικό χαιρετισμό στον λαό της Ρώμης, δείχνοντας πως αναγνωρίζει το ρόλο του ως ποιμένας όχι μόνο της παγκόσμιας Εκκλησίας, αλλά και της επισκοπής Ρώμης.
Αναφορά στο Περού και προσευχή στην Παναγία
Σε μια κίνηση που υπογραμμίζει τη λατινοαμερικανική διάσταση της διακονίας του, ο Πάπας Λέων ο 14ος μίλησε και στα ισπανικά, απευθυνόμενος στον πιστό λαό του Περού, εκεί όπου υπηρέτησε για δύο δεκαετίες:
«Ένας πιστός λαός μοιράστηκε την πίστη του και έδωσε πολλά», είπε συγκινημένος.
Στη συνέχεια, κάλεσε το συγκεντρωμένο πλήθος να προσευχηθεί από κοινού στην Παναγία, και οδήγησε τους πιστούς σε μια σύντομη προσευχή. Η στιγμή αυτή, γεμάτη συγκίνηση, συνοδεύτηκε από παρατεταμένα χειροκροτήματα και επευφημίες.
Παρά τη χαμηλή του δημόσια παρουσία, ο καρδινάλιος Πρέβοστ είναι ισχυρός υποστηρικτής της συνόδου, ενός από τα βασικά θεσμικά στοιχεία που προώθησε ο Πάπας Φραγκίσκος για την ενίσχυση της συμμετοχικότητας στην Εκκλησία. Σε συνέντευξή του το 2023 στο Vatican News, είχε δηλώσει:
«Η Εκκλησία πρέπει να ακούσει πραγματικά το Άγιο Πνεύμα και το πνεύμα της αναζήτησης της αλήθειας που ζει στην Εκκλησία.»
Η στάση του αυτή υποδηλώνει μια συνέχιση του πνεύματος Φραγκίσκου, έστω και με πιο μετριοπαθή, θεσμική προσέγγιση.
Ωστόσο, η πορεία του νέου Πάπα δεν είναι χωρίς αμφιλεγόμενες θέσεις. Το 2012, λίγο πριν την εκλογή Φραγκίσκου, είχε εκφράσει απογοήτευση για τη στάση δυτικών μέσων ενημέρωσης, που — κατά την άποψή του — επέδειξαν «συμπάθεια» σε «πρακτικές που έρχονται σε αντίθεση με το Ευαγγέλιο», αναφερόμενος ειδικά στον ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής και τις οικογένειες ατόμων του ιδίου φύλου με υιοθετημένα παιδιά. Αν και η δήλωση αυτή είναι παλαιότερη, αναμένεται να προκαλέσει νέο κύκλο συζητήσεων για τη στάση του απέναντι στα ΛΟΑΤΚΙ θέματα και για το κατά πόσο θα ακολουθήσει ή θα αποκλίνει από την πιο συμφιλιωτική προσέγγιση του προκατόχου του.
Χιλιάδες πιστοί συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου για να γιορτάσουν την εκλογή του νέου Ποντίφικα. Η Ελβετική Φρουρά τίμησε τον Λέοντα τον 14ο με την παραδοσιακή της εμφάνιση και η συγκίνηση ήταν διάχυτη καθώς το πλήθος φώναζε «Viva Papa!»
Η εκλογή του Πάπα Λέοντα του 14ου σηματοδοτεί πιθανώς μια νέα φάση ισορροπίας ανάμεσα στη θεσμική συνέχεια και τη θεολογική σταθερότητα, με έντονο το αποτύπωμα της λατινοαμερικανικής εμπειρίας και του συναινετικού πνεύματος της συνόδου.
Θα ακολουθήσει τελικά τα βήματα του Πάπα Φραγκίσκου ή θα χαράξει πιο παραδοσιακή πορεία;
Ποιος είναι ο νέος Πάπας
Μέλος του Τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου, τοποθετήθηκε στο Περού μεταξύ 1985 και 1998 και στη συνέχεια κατείχε ευθύνες στον μητρικό οίκο του τάγματος του στη Ρώμη από το 2001 έως το 2013. Στη συνέχεια διορίστηκε επίσκοπος της επισκοπής του Τσικλάγιο. Στις 30 Ιανουαρίου 2023, διορίστηκε για να διαδεχθεί τον Καρδινάλιο Ouellet ως επικεφαλής της Διεύθυνσης Επισκόπων και ανέλαβε καθήκοντα στις 12 Απριλίου 2023. Έγινε καρδινάλιος στις 30 Σεπτεμβρίου 2023. Εξελέγη πάπας στις 8 Μαΐου 2025.
Ο Robert Francis Prevost γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1955 στο Σικάγο από Γάλλο πατέρα και Ιταλίδα μητέρα. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο δευτερεύον σεμινάριο του Τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου το 1973. Στη συνέχεια, ο Prevost απέκτησε πτυχίο στα μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο Villanova (κοντά στη Φιλαδέλφεια) το 1977). Εντάχθηκε στους Αυγουστίνους την 1η Σεπτεμβρίου 1977, εκφωνώντας τους πρώτους όρκους του στις 2 Σεπτεμβρίου 1978 και άσκησε το επίσημο επάγγελμά του στις 29 Αυγούστου 1981. Τον επόμενο χρόνο, έλαβε πτυχίο θεολογίας από την Καθολική Θεολογική Ένωση του Σικάγου.
Ο Πρεβόστ χειροτονήθηκε ιερέας με εντολή του Αγίου Αυγουστίνου στις 19 Ιουνίου 1982 στη Ρώμη. Εκεί προετοίμασε πτυχίο κανονικού δικαίου στο Ποντιφικό Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά του Ακινάτη, το οποίο απέκτησε το 1984. Ο Πρεβόστ στάλθηκε στη συνέχεια σε αποστολή με τους Αυγουστίνους στο Περού και έγινε καγκελάριος της εδαφικής μητρόπολης των Τσουλουκάνας μέχρι το 1986. Το 1987, υπερασπίστηκε μια διατριβή στο κανονικό δίκαιο σχετικά με το ρόλο του προηγούμενου στο Τάγμα του.
Το 1987, ανακλήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως υποστηρικτής επαγγέλματος και διευθυντής αποστολών για την Αυγουστινιανή Επαρχία του Σικάγο. Επέστρεψε στο Περού το 1988, περνώντας τα επόμενα δέκα χρόνια διευθύνοντας το Αυγουστινιανό σεμινάριο στο Τρουχίγιο και διδάσκοντας κανονικό δίκαιο στο επισκοπικό σεμινάριο, όπου ήταν επίσης νομάρχης σπουδών. Διετέλεσε επίσης δικαστής στο Περιφερειακό Εκκλησιαστικό Δικαστήριο και μέλος του Κολλεγίου Συμβούλων του Τρουχίγιο. Ηγήθηκε επίσης μιας οιονεί ενορίας στα φτωχά περίχωρα της πόλης.
Το 1998, ο Prevost εξελέγη επαρχιακός της αυγουστινιανής επαρχίας Notre-Dame-du-Bon-Conseil (η οποία καλύπτει τις αμερικανικές μεσοδυτικές πολιτείες) και επέστρεψε στο Σικάγο για να αναλάβει τη θέση στις 8 Μαρτίου 1999.
Το 2000, ο Prevost επέτρεψε στον James Ray, έναν ιερέα που κατηγορήθηκε τότε για κακοποίηση ανηλίκων και υπό ποιμαντικό περιορισμό από το 1991, να διαμείνει στο St. John Stone Priory στο Σικάγο, παρά την εγγύτητά του με ένα καθολικό γυμνάσιο χωρίς να ενημερώσει τους αξιωματούχους του σχολείου. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του, ο Ray ακολουθήθηκε από έναν ελεγκτή. Μεταφέρθηκε σε άλλη κατοικία το 2002, όταν οι εκκλησιαστικοί κανόνες έγιναν αυστηρότεροι όσον αφορά τους ιερείς που κατηγορούνται για κακοποίηση ανηλίκων.
Το 2001, ο Πρεβόστ εξελέγη προηγούμενος στρατηγός των Αυγουστινιανών για εξαετή θητεία, η οποία ανανεώθηκε το 2007. Η εκλογή του σε είκοσι λεπτά ήταν μία από τις ταχύτερες στην ιστορία του Τάγματος. Από το 2013 έως το 2014, ο Prevost ήταν διευθυντής σπουδών στο St. Augustine’s Priory στο Σικάγο, καθώς και πρώτος σύμβουλος και επαρχιακός βικάριος.
Στις 3 Νοεμβρίου 2014, ο Πάπας Φραγκίσκος τον διόρισε Αποστολικό Διαχειριστή της Επισκοπής Chiclayo και τιτουλάριο Επίσκοπο Sufar . Εγκαταστάθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2014, έλαβε επισκοπική χειροτονία στις 12 Δεκεμβρίου 2014 από τα χέρια του Αποστολικού Νούντσιου στο Περού, James P. Green. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2015 διορίσθηκε Επίσκοπος Τσικλάγιο. Στις 13 Ιουλίου 2019, ο Πρεβόστ διορίστηκε μέλος της Συνόδου για τον Κλήρο.
Από τις 15 Απριλίου 2020 έως τις 26 Μαΐου 2021 διετέλεσε Αποστολικός Διοικητής της Επισκοπής Callao (Περού). Στις 21 Νοεμβρίου 2020, ο Φραγκίσκος τον διόρισε μέλος της Dicastery for Bishops. Στο πλαίσιο της Επισκοπικής Διάσκεψης του Περού, ο Prevost υπηρέτησε ως δεύτερος αντιπρόεδρος, υπηρετώντας στο μόνιμο συμβούλιο, από το 2018 έως το 2023.
Το 2019 εξελέγη πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού. Την 1η Μαρτίου 2021, ο Πρεβόστ έγινε δεκτός σε ιδιωτικό ακροατήριο από τον Πάπα Φραγκίσκο[14], τροφοδοτώντας εικασίες σχετικά με μια νέα ανάθεση, στο Σικάγο ή τη Ρώμη.
Στις 30 Ιανουαρίου 2023, ο Φραγκίσκος τον διόρισε νομάρχη της Διεύθυνσης Επισκόπων και πρόεδρο της Ποντιφικής Επιτροπής για τη Λατινική Αμερική, με τον τίτλο του επίτιμου αρχιεπισκόπου-επισκόπου του Τσικλάγιο. Αντικαθιστά τον καρδινάλιο Marc Ouellet, ο οποίος έχει συμπληρώσει το όριο ηλικίας και αποτελεί αντικείμενο καταγγελιών σεξουαλικής επίθεσης.
Αξίζει να σημειωθεί πως η εκλογή του πραγματοποιείται την ημέρα της Δέησης της Παναγίας της Πομπηίας. Ο τελευταίος Πάπας που εξελέγη στην τέταρτη ψηφοφορία ήταν ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ στις 19 Απριλίου του 2005.
Σκιά πάνω από τον νέο Πάπα Λέοντα ΙΔ΄: Υπόθεση ιερατικής κακοποίησης από την επισκοπή όπου υπηρέτησε
Σοβαρά ερωτήματα για τον ρόλο και τις ευθύνες του νέου Πάπα Λέοντα ΙΔ΄, κατά κόσμον Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ, έχουν προκύψει μετά την επαναφορά στο φως μιας υπόθεσης σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων στην επισκοπή του Τσίκλαγιο στο Περού, όπου ο Πρέβοστ υπηρέτησε ως επίσκοπος από το 2014 έως και την ανάληψη ανώτερων θέσεων στο Βατικανό.
Η υπόθεση αφορά καταγγελίες τριών ατόμων για σεξουαλική παρενόχληση από δύο ιερείς – τον πατέρα Ελευθέριο Βάσκεθ Γκονθάλες και τον πατέρα Ρικάρντο Γιέσκε – με τις πράξεις να τοποθετούνται χρονικά πίσω στο 2007, πριν από την άφιξη του Πρέβοστ στο Τσίκλαγιο. Ωστόσο, ο ίδιος ήταν στην επισκοπή όταν έγιναν οι καταγγελίες το 2022, και ήταν παρών στην αρχική φάση της διαχείρισής τους.
Τι γνωρίζουμε για την υπόθεση:
- Η Άνα Μαρία Κίσκε Δίας, ένα από τα φερόμενα θύματα, έκανε δημοσίως τις καταγγελίες της, αναφέροντας πως ήταν μόλις 9 ετών όταν κακοποιήθηκε.
- Οι καταγγελίες υποβλήθηκαν αρχικά στην επισκοπή και παραπέμφθηκαν στο εσωτερικό «κέντρο ακρόασης» αντί να διαβιβαστούν άμεσα στις πολιτικές αρχές.
- Ο Πρέβοστ ήταν ακόμη επίσκοπος όταν ξεκίνησαν οι διαδικασίες. Αν και η κακοποίηση φέρεται να είχε συμβεί πριν την άφιξή του, ερωτήματα παραμένουν για το κατά πόσο χειρίστηκε επαρκώς τις καταγγελίες όταν αυτές έφτασαν στην επισκοπή.
- Η επισκοπή προώθησε την υπόθεση στο Διεπισκοπικό Διδακτήριο για την Πίστη (DDF) του Βατικανού, αλλά δεν υπήρξε καταγγελία στις αστικές αρχές παρά μόνο μήνες αργότερα, από τα ίδια τα θύματα.
- Οι εισαγγελείς στο Περού έκλεισαν την υπόθεση λόγω έλλειψης αποδείξεων και παραγραφής του αδικήματος.
- Το DDF, υπό τον ίδιο τον Πρέβοστ από το 2023, αποφάσισε επίσης να κλείσει την υπόθεση, επικαλούμενο την απόφαση των πολιτικών αρχών.
Ηθικά και διοικητικά ερωτήματα
Η ανάμειξη του νέου Πάπα στην υπόθεση δεν αφορά την ύπαρξη άμεσης εμπλοκής σε κακοποιητικές ενέργειες, αλλά το ερώτημα της διαχείρισης μιας κρίσιμης περίπτωσης μέσα στην επισκοπή του. Το γεγονός ότι η επισκοπή δεν ενημέρωσε άμεσα τις αρχές και το ότι η πλήρης δημοσιότητα ήρθε μόνο κατόπιν απογοήτευσης των θυμάτων θέτει το ηθικό υπόβαθρο του νέου Ποντίφικα υπό αμφισβήτηση.
Ενισχυτικό της κριτικής είναι και το ότι, κατά τη θητεία του ως επικεφαλής του DDF, το Βατικανό επικύρωσε το κλείσιμο της υπόθεσης, χωρίς να φανεί να υπήρξε ουσιαστική επανεξέταση παρά τις νέες μαρτυρίες. Η Άνα Μαρία Κίσκε Δίας, απογοητευμένη από την εξέλιξη, προχώρησε σε δημόσιες αποκαλύψεις μέσω κοινωνικών δικτύων, δηλώνοντας πως τουλάχιστον επτά θύματα έχουν μέχρι στιγμής εντοπιστεί, με κάποιες περιπτώσεις να χρονολογούνται ήδη από το 1997.
Ο Trump για Πάπα Λέοντα 14o: «Τιμή για τη χώρα μας»
Το συγχαρητήριο μήνυμα του Αμερικανού προέδρου προς τον νέο Πάπα Λέοντα ΙΔ΄, πρώην Καρδινάλιο Robert Francis Prevost, αποτυπώνει τη σημασία της εκλογής του για την Αμερική. Ο πρόεδρος, μέσω του κοινωνικού δικτύου «Truth Social», εξέφρασε τον ενθουσιασμό του για την ιστορική στιγμή, σημειώνοντας ότι είναι μεγάλη τιμή για τη χώρα του να έχει τον πρώτο Αμερικανό Πάπα στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι ανυπομονεί για την μελλοντική συνάντησή του με τον Πάπα Λέοντα τον 14ο, θεωρώντας αυτή τη συνάντηση ως μια πολύ σημαντική στιγμή για τη χώρα και τον παπικό θεσμό.
