Μια νέα προσέγγιση στην αξιολόγηση του Δημοσίου παρουσιάζει η κυβέρνηση, όπως την περιέγραψε ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος στην ΕΡΤ. Η καινοτόμα ψηφιακή πλατφόρμα φιλοδοξεί να μετατρέψει την αξιολόγηση από φόβητρο σε εργαλείο ενεργοποίησης και συμμετοχής, με έμφαση στη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την ουσιαστική ανατροφοδότηση από τους ίδιους τους πολίτες.
Ο κεντρικός στόχος του συστήματος είναι η συλλογή άμεσης, πρωτογενούς πληροφορίας από το κοινό για τις υπηρεσίες που χρησιμοποιεί καθημερινά. Τα δεδομένα αυτά δεν θα περιορίζονται σε εσωτερικά έγγραφα και αρχεία, αλλά θα δημοσιεύονται με ανοιχτό τρόπο, πλήρως αναλυμένα ανά κατηγορία και φορέα. Έτσι, όλοι θα έχουν ξεκάθαρη εικόνα για το ποιοι δημόσιοι οργανισμοί ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών και ποιοι υστερούν.
Η λογική του νέου συστήματος δεν είναι τιμωρητική. Δεν προβλέπονται κυρώσεις ή απολύσεις λόγω αρνητικής αξιολόγησης. Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο υπουργός, σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης κακής επίδοσης, η αξιολόγηση μπορεί να επηρεάσει το προφίλ του επικεφαλής ενός φορέα, λειτουργώντας ως ένα κίνητρο ευθύνης και επαγγελματισμού. Ειδικό βάρος δίνεται στην τοπική αυτοδιοίκηση, με στόχο η διαδικασία αξιολόγησης να αφυπνίσει δημοτικές και περιφερειακές αρχές και να λειτουργήσει ως εργαλείο για την ανάπτυξη στοχευμένων, υποστηρικτικών πολιτικών από την κεντρική κυβέρνηση.
Η νέα ψηφιακή αξιολόγηση επιχειρεί να κάνει την κοινωνία συμμέτοχο και συνδιαμορφωτή ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού Δημοσίου. Δεν επιδιώκει να τιμωρήσει, αλλά να επιβραβεύσει και να διορθώσει. Δεν μένει κλειδωμένη σε γραφεία, αλλά εκτίθεται δημόσια, χτίζοντας μια νέα κουλτούρα διαφάνειας και συνεχούς βελτίωσης.
Το νέο σύστημα ψηφιακής αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα εξελίσσεται σε βασικό εργαλείο αναβάθμισης της σχέσης κράτους-πολίτη. Οι πολίτες θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να αξιολογούν τις δημοτικές υπηρεσίες που αντιστοιχούν στον τόπο κατοικίας τους, όπως αυτός καταγράφεται στο Εθνικό Μητρώο Επικοινωνίας. Σύντομα, η δυνατότητα αυτή θα επεκταθεί σε κρίσιμες υπηρεσίες πρώτης γραμμής – ΚΕΠ, ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ, δημόσιο σύστημα υγείας – μέσω προσωποποιημένων μηνυμάτων για την εμπειρία εξυπηρέτησης.
Παράλληλα, η αξιολόγηση συνδέεται πλέον άμεσα με το σύστημα επιβράβευσης στο Δημόσιο. Η τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιείται για να εξασφαλίζει αντικειμενικότητα και διαφάνεια. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό: το ποσοστό των υπαλλήλων που βαθμολογούνται ως «άριστοι» έχει μειωθεί από το σχεδόν καθολικό 98% σε μόλις 11-12%. Οι υπάλληλοι που διακρίνονται λαμβάνουν ετήσιο μπόνους – συνολικά 40 εκατ. ευρώ –, ενώ για όσους υστερούν προβλέπεται στοχευμένη υποστήριξη και επανακατάρτιση.
Στο πολιτικό σκέλος, ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος ξεκαθάρισε ότι οι βουλευτικές εκλογές του 2027 θα διεξαχθούν με τον ίδιο εκλογικό νόμο. Παράλληλα, είναι έτοιμο το σχέδιο για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, ωστόσο δεν διαθέτει ακόμη την απαραίτητη πλειοψηφία των 200 ψήφων στη Βουλή για να προχωρήσει.
Αντίθετα, μεγάλες αλλαγές δρομολογούνται στην τοπική αυτοδιοίκηση. Από το 2028, οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές θα γίνονται με νέο ενιαίο κώδικα που συγκεντρώνει πάνω από 1.000 διατάξεις. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η κατάργηση του δεύτερου γύρου, που συχνά χαρακτηρίζεται από παζάρια, χαμηλή συμμετοχή και έλλειψη καθαρής νομιμοποίησης. Το νέο μοντέλο προβλέπει έναν και μόνο γύρο, με στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής και της διαφάνειας.
Απαντώντας στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ότι το νέο σύστημα αξιολόγησης αποτελεί πρόδρομο για την κατάργηση της μονιμότητας μέσω συνταγματικής αναθεώρησης, ο υπουργός τις χαρακτήρισε «αβάσιμες». Τόνισε πως στόχος είναι η βελτίωση, ο διάλογος και η επιβράβευση, όχι η απόλυση. «Θέλουμε να μετρήσουμε, να ρωτήσουμε, να δώσουμε φωνή στους πολίτες», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την πρόθεση της κυβέρνησης να ενισχύσει τον ρόλο των πολιτών ως ενεργών ελεγκτών της δημόσιας διοίκησης.
Σαφές μήνυμα για την κατεύθυνση της κυβερνητικής πολιτικής έστειλε ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, ξεκαθαρίζοντας ότι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές, το 2027, θα διεξαχθούν με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο. Αν και το νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού είναι πλήρως επεξεργασμένο, η υλοποίησή του εξαρτάται από τη συγκέντρωση 200 ψήφων στη Βουλή – συνταγματική προϋπόθεση που, όπως φαίνεται, δεν έχει ακόμα επιτευχθεί.
Σε αντίθεση με τη σταθερότητα του εθνικού εκλογικού πλαισίου, στην τοπική αυτοδιοίκηση προετοιμάζονται ριζικές τομές. Οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2028 θα διεξαχθούν βάσει νέου ενιαίου κώδικα, ο οποίος ενοποιεί και απλοποιεί πάνω από 1.000 επιμέρους διατάξεις. Η πιο καθοριστική αλλαγή αφορά την κατάργηση του δεύτερου γύρου, που κρίθηκε αναποτελεσματικός λόγω υψηλής αποχής, πολιτικών συναλλαγών και αμφισβητούμενης νομιμοποίησης. Το νέο μοντέλο προβλέπει μονογυρικό εκλογικό σύστημα, επιδιώκοντας μεγαλύτερη σαφήνεια στο αποτέλεσμα και ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών.
Απέναντι στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, ότι η αξιολόγηση στον δημόσιο τομέα λειτουργεί ως προπομπός για την κατάργηση της μονιμότητας μέσω μελλοντικής συνταγματικής αναθεώρησης, ο υπουργός απάντησε κατηγορηματικά. Χαρακτήρισε τη σύνδεση αυτή «αβάσιμη» και υπογράμμισε ότι η αξιολόγηση δεν στοχεύει σε απολύσεις, αλλά σε ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, προώθηση του διαλόγου και δίκαιη επιβράβευση. «Δεν τιμωρούμε, μετράμε. Δεν φιμώνουμε, ρωτάμε. Θέλουμε οι πολίτες να έχουν φωνή και λόγο για τις υπηρεσίες που πληρώνουν και χρησιμοποιούν», δήλωσε χαρακτηριστικά, δίνοντας το στίγμα μιας δημόσιας διοίκησης που αλλάζει πρόσωπο – με τους πολίτες στο επίκεντρο.
