Παρά την αυξημένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι τιμές για τους τελικούς καταναλωτές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, χωρίς να αποτυπώνεται μείωση στο ύψος των μηνιαίων λογαριασμών. Οι πολίτες εξακολουθούν να πληρώνουν κατά μέσο όρο γύρω στα 100 ευρώ τον μήνα, έναντι μόλις 20-25 ευρώ που κατέβαλαν πριν την ενεργειακή κρίση.
Η ανάλυση ενός αντιπροσωπευτικού λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος με ημερομηνία έκδοσης 15 Απριλίου 2025 και ημερομηνία εξόφλησης την 5η Μαΐου 2025 αποτυπώνει ανάγλυφα τη δυσανάλογη επιβάρυνση από ρυθμιζόμενες χρεώσεις, φόρους και τέλη. Συγκεκριμένα, για κατανάλωση 247 kWh, ο τελικός λογαριασμός ανέρχεται σε 97,66 ευρώ. Από το ποσό αυτό:
- Μόλις 35,40 ευρώ αφορούν την καθαρή αξία ενέργειας.
- Τα υπόλοιπα 62,26 ευρώ αντιστοιχούν σε ρυθμιζόμενες χρεώσεις, τέλη ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας), ΦΠΑ, Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και λοιπές κρατικές επιβαρύνσεις.
Η κατανομή αυτή αποκαλύπτει ότι σχεδόν το 64% του λογαριασμού οφείλεται σε πρόσθετες κρατικές χρεώσεις, ενώ μόλις το 34% αφορά την πραγματική κατανάλωση ρεύματος. Η τελική τιμή ανά κιλοβατώρα (kWh) φτάνει τα 0,395 ευρώ, εκ των οποίων:
- 0,1158 ευρώ/kWh αφορούν την προμήθεια της ενέργειας από τον πάροχο.
- 0,2792 ευρώ/kWh επιβαρύνουν τον καταναλωτή για κρατικές και λοιπές ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Το κόστος των κρατικών επιβαρύνσεων αποδεικνύεται 2,4 φορές υψηλότερο από την καθαρή τιμή της ενέργειας.
Οξύμωρο: Υπερπαραγωγή ενέργειας αλλά… φόβος για blackout
Την ίδια στιγμή, η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας εγείρει νέες προκλήσεις. Ο κίνδυνος υπερπαραγωγής, σε περιόδους χαμηλής κατανάλωσης — όπως το Πάσχα — ενδέχεται να προκαλέσει τεχνική αστάθεια στο σύστημα. Ο διαχειριστής του συστήματος (ΑΔΜΗΕ) καλείται να εφαρμόσει περιορισμούς στην παραγωγή, ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις όπως η υπερφόρτωση ή ακόμη και διακοπή λειτουργίας.
Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε τη Μεγάλη Τετάρτη (16/04/2025) σύσκεψη στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παρουσία του Υπουργού Σταύρου Παπασταύρου, του Υφυπουργού Νίκου Τσάφου, του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη, καθώς και στελεχών από ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΡΑΑΕΥ.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, παρουσιάστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα εφαρμογής του μέτρου περιορισμού παραγωγής για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. Ενδεικτικά, την Κυριακή 13 Απριλίου, δεύτερη ημέρα εφαρμογής του μέτρου για τους σταθμούς της Ομάδας Β, 4.400 από τους 4.950 υπόχρεους παραγωγούς (ποσοστό 89%) συμμορφώθηκαν με την εντολή του ΑΔΜΗΕ για πλήρη περιορισμό της ισχύος έγχυσης μεταξύ 11:00 και 16:00.
Τα στοιχεία προέρχονται από προσωρινές μετρήσεις, χωρίς ακόμη να έχουν πιστοποιηθεί πλήρως. Πάντως, διατυπώθηκε η πρόθεση των διαχειριστών να επιβάλουν τις προβλεπόμενες κυρώσεις σε όσους δεν συμμορφωθούν, όπως προβλέπει η Μεθοδολογία Εφαρμογής Περιορισμών Έγχυσης (ΦΕΚ Β’ 1544/2025).
Το παράδοξο του ελληνικού ενεργειακού τοπίου
Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε ένα ιδιότυπο ενεργειακό παράδοξο. Ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ αυξάνεται και προσφέρει ευκαιρίες αυτάρκειας και πράσινης μετάβασης, το κόστος για τους καταναλωτές παραμένει υψηλό, εξαιτίας της δομής των χρεώσεων. Την ίδια ώρα, τεχνικές προκλήσεις — όπως η ανάγκη περιορισμού της παραγωγής — εντείνουν την ανάγκη για άμεσες λύσεις στο επίπεδο της αποθήκευσης ενέργειας και της ψηφιακής διαχείρισης φορτίου.
Οι πολιτικές εξελίξεις και η διαχείριση από τη νέα ηγεσία του ΥΠΕΝ θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα των μέτρων, αλλά και την αξιοπιστία του ενεργειακού συστήματος, τόσο σε τεχνικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
