Δεν χρειάζεται να είναι κανείς έμπειρος πολιτικός αναλυτής για να υποψιαστεί πως οι αιφνιδιαστικές παροχές που ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση ενδέχεται να εντάσσονται σε έναν ευρύτερο προεκλογικό σχεδιασμό. Οι παροχές σε συνταξιούχους, ενοικιαστές και ένστολους, μια σταθερή εκλογική δεξαμενή της Νέας Δημοκρατίας, συνθέτουν μια πρώτη εικόνα στρατηγικής κινητοποίησης της βάσης.
Το ερώτημα δεν είναι αν, αλλά πότε. Αν δηλαδή, στις προσεχείς εβδομάδες ή μήνες, η κυβέρνηση επεκτείνει τις παροχές και σε επαγγελματικές ομάδες όπως οι γιατροί του ΕΣΥ και οι εκπαιδευτικοί – κοινά που παραδοσιακά κινούνται πιο κοντά στην Κεντροαριστερά – τότε οι υποψίες θα μετατραπούν σε βεβαιότητα: ο δρόμος προς τις κάλπες είναι ήδη στρωμένος.
Γιατί τώρα;
Μια πρώτη ανάγνωση δείχνει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιδιώκει να «κλειδώσει» ένα εκλογικό ποσοστό κοντά στο 30% – αρκετό για να αποτελέσει τον κορμό μιας νέας κυβέρνησης συνεργασίας. Ο πιο πιθανός κυβερνητικός εταίρος; Το ΠΑΣΟΚ, το οποίο βρίσκεται σε κατάσταση εσωτερικής αμφισβήτησης και προσφέρει ευκαιρίες πολιτικής πίεσης. Ενδεχομένως, λοιπόν, η προεκλογική εκστρατεία να στραφεί εναντίον αυτού, όχι μικρότερων σχηματισμών όπως η Πλεύση Ελευθερίας, από την οποία η ΝΔ δεν έχει να αποκομίσει ουσιαστικά πολιτικά οφέλη.
Μια δεύτερη ερμηνεία αφορά τον χρόνο. Ο πρωθυπουργός μπορεί να επιδιώκει αιφνιδιασμό, πριν ξεκινήσει –αν ξεκινήσει– η ουσιαστική ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Η πρόσφατη δημόσια παρουσία του πρώην πρωθυπουργού ίσως να προμηνύει επιστροφή, και παρότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει «άνετος» απέναντί του, κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει το πολιτικό σκηνικό του αύριο. Η ιστορία διδάσκει πως οι ρόλοι αντιστρέφονται, οι «πελάτες» γίνονται ανταγωνιστές και οι βεβαιότητες διαλύονται.
Ο παράγοντας διεθνές περιβάλλον
Η τρίτη και ίσως πιο κρίσιμη παράμετρος είναι εξωτερική. Η διεθνής οικονομία βρίσκεται σε τροχιά επιβράδυνσης, και μια ενδεχόμενη παγκόσμια ύφεση θα επηρεάσει πρώτα τις πιο ευάλωτες οικονομίες – όπως η ελληνική. Οι πρόωρες παροχές, που παραπέμπουν περισσότερο σε ΔΕΘ του Σεπτεμβρίου παρά σε Απρίλιο, μαρτυρούν μια προνοητικότητα. Ενδεχομένως τον Σεπτέμβριο το δημοσιονομικό περιθώριο να μην επιτρέπει άλλες εξαγγελίες. Το «δώσαμε ό,τι είχαμε» μπορεί να αποτυπωθεί και ως πολιτικό χρονοδιάγραμμα.
Ταυτόχρονα, οι πληροφορίες για ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του πρωθυπουργού –και συγκεκριμένα για μια ενδεχόμενη υποψηφιότητά του στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το 2026– συγκρούονται με τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Ο Αντόνιο Κόστα παραμένει δημοφιλής και η όποια αντικατάστασή του δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδίως όταν η αβεβαιότητα για την επόμενη κυβέρνηση στις ΗΠΑ απειλεί να επηρεάσει τις ισορροπίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν το ευρωπαϊκό σενάριο «θολώνει», τότε η παραμονή στην εγχώρια πολιτική σκηνή καθίσταται εκ των πραγμάτων προτεραιότητα.
Το συμπέρασμα;
Ακόμα κι αν δεν υπάρξει άμεση προκήρυξη εκλογών, όλα δείχνουν πως ο εκλογικός κύκλος έχει ήδη ξεκινήσει – άτυπα, με παροχές και στρατηγικές κινήσεις. Και όπως κάθε πολιτικός αρχηγός που βλέπει τον χρόνο να λειτουργεί εναντίον του, έτσι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενδέχεται να επιλέξει να παίξει πρώτος, πριν του επιβάλουν οι συνθήκες να παίξει τελευταίος.
