Είναι ιστορική επιταγή των καιρών να βρεθεί θρησκευτικός ηγέτης σαν τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος υπήρξε μια από τις πιο εμβληματικές και χαρισματικές μορφές της σύγχρονης Ελληνικής Εκκλησίας. Ξεχώρισε όχι μόνο για τη θεολογική του κατάρτιση και την πνευματική του ακτινοβολία, αλλά κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούσε με τον λαό. Ο λόγος του είχε ξεχωριστή δύναμη, ζωντάνια και παλμό. Ήταν λόγος άμεσος, κατανοητός, ουσιαστικός, γεμάτος πίστη, πατριωτισμό και αυθεντικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο. Δεν περιοριζόταν σε τυπικές ή στερεοτυπικές εκφράσεις, αλλά ανέδυε πάθος, γνώση και βαθιά σύνδεση με την πραγματικότητα της σύγχρονης Έλλης.
Μιλούσε με τη φλόγα ενός ηγέτη που δεν φοβόταν να πάρει θέση, να προκαλέσει προβληματισμό, ακόμα και να ενοχλήσει. Απευθυνόταν σε όλους, χωρίς διακρίσεις, και η φωνή του ακουγόταν σαν φωνή πατέρα που πονά, αγωνιά και καθοδηγεί. Δεν κρύφτηκε πίσω από τον τύπο ή την ουδετερότητα. Με θάρρος εξέφρασε την άποψή του για τα μεγάλα κοινωνικά, εθνικά και ηθικά ζητήματα, υπερασπιζόμενος την ταυτότητα και τις αξίες του ελληνικού λαού. Είχε την ικανότητα να αναδεικνύει την επικαιρότητα με τρόπο που έδινε πνευματικό νόημα στα γεγονότα και να εμπνεύσει τους πιστούς, αλλά και όσους βρίσκονταν σε απόσταση από την Εκκλησία.
Ο λόγος του δεν ήταν απλώς ρητορικός. Ήταν λόγος που γεννιόταν από καρδιάς, σμιλευμένος από εμπειρία και προσευχή, διαποτισμένος από την αγωνία για την πορεία του έθνους και την ψυχή του ανθρώπου. Είχε το χάρισμα να μιλάει στην ψυχή και στη συνείδηση του ακροατή, να κινείται και να ξυπνά πνευματικά αντανακλαστικά. Χρησιμοποιούσε απλή αλλά δυνατή γλώσσα, με εικόνες, παραδείγματα και αναφορές που όλοι μπορούσαν να κατανοήσουν. Συνδύαζε τον εκκλησιαστικό λόγο με την κοινωνική ευαισθησία και την πατριωτική υπευθυνότητα, δημιουργώντας έναν ανεπανάληπτο τρόπο επικοινωνίας που άγγιζε βαθιά.
Η παρουσία του στο δημόσιο λόγο έλειψε και συνεχίζει να λείπει. Σε μια εποχή σύγχυσης και αποπροσανατολισμού, η φωνή του Χριστόδουλου παραμένει επίκαιρη. Οι παρεμβάσεις του δεν ήταν στιγμιαίες. Οι τολμηρές και διορατικές, με λόγια που ακόμα και σήμερα αντιστέκονται στις καρδιές πολλών. Δεν υπήρξε άλλος εκκλησιαστικός ηγέτης που δεν μπορούσε να σταθεί με τέτοια δύναμη στη δημόσια σφαίρα, να εμπνεύσει τόσους ανθρώπους και να μεταδώσει την αλήθεια της πίστης με τέτοια πειθώ.
Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δεν ήταν απλώς ένας λόγος ιεράρχης. Το φαινόμενο επικοινωνίας και ψυχικής επαφής με τον λαό. Άφησε ένα αποτύπωμα που δύσκολα θα επαναληφθεί. Ο λόγος του δεν ήταν απλώς δυνατός· ήταν ο ανθρώπινος, βαθύς και ελπιδοφόρος. Και για αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο λόγος του μακαριστού Χριστόδουλου δεν έχει υπάρξει ομοίως.
Είναι φανερό πως εδώ και αρκετά χρόνια η Ορθοδοξία περνά κρίση. Μια κρίση όχι μόνο πίστης, αλλά κυρίως παρουσίας. Πάσχει γιατί της λείπει ένας ηγέτης που μπορεί να σηκώσει το βάρος της ευθύνης και ταυτόχρονα να αγγίξει τον λαό. Κάποιος που μπορεί να εμπνεύσει, να αφυπνίσει, να μεταδώσει τα ήθη, τις αρχές και τα ιδανικά που κρατούν την κοινωνία ζωντανή και συνδεδεμένη με τις ρίζες της. Η Ορθοδοξία έχει ανάγκη από λόγο με περιεχόμενο, από φωνή που να μιλάει στην ψυχή και να ξυπνά συνειδήσεις. Από έναν άνθρωπο που θα μπορέσει να μεταφέρει όχι απλώς λόγια, αλλά πνεύμα. Να δείξει έναν δρόμο σε ψυχές κουρασμένες, καρδιές κλειστές, μυαλά που αναζητούν προσανατολισμό μέσα στον θόρυβο και την αβεβαιότητα.
Ο τελευταίος που είχε αυτή τη δύναμη ήταν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Ήταν ο μόνος που, ακόμα και όταν προκαλούσε αντιδράσεις, κατάφερνε να κερδίσει το αυτό και τον σεβασμό ακόμη και των πιο δύσπιστων. Δεν χρειάστηκε να γίνει αρεστός για να ακουστεί. Χρειαζόταν μόνο να μιλήσει. Είχε ηγετική παρουσία, λόγο καθαρό και παρόν σε κάθε πτυχή της ζωής. Όποιος και να ήταν απέναντί του, ό,τι κι αν πίστευε, τον σεβόταν. Γιατί ο Χριστόδουλος δεν φοβόταν να εκτεθεί, δεν δίσταζε να μιλήσει έξω από τα δόντια, να εκφράσει αγωνίες που ένιωθαν πολλοί, αλλά λίγοι τολμούσαν να αρθρώσουν.
Τούτες τις άγιες ημέρες, καθώς πορευόμαστε νοερά στον Γολγοθά, αναμένοντας την ελπίδα της Ανάστασης, η απουσία του γίνεται ακόμα πιο αισθητή. Από εκείνους που ήξεραν πώς να συνδέσουν τη θεία πραγματικότητα με τον καθημερινό πόνο, πώς να μιλήσουν για τον Χριστό όχι με θεολογικά στερεότυπα, αλλά με λόγια ζεστά, ανθρώπινα, γεμάτα φως. Αξίζει να ακούσει κανείς τον τρόπο με τον οποίο ευχόταν για το Πάσχα. Πριν χρόνια, αλλά σαν να είναι σήμερα. Με φωνή που δεν έχει ξεχαστεί, γιατί δεν υπήρξε ομοίως. Με λόγο που δεν προσπαθούσε να εντυπωσιάσει, αλλά να συγκινήσει και να κινήσει. Με αλήθεια, με πίστη, με ψυχή.
«Ο Θεός εύχομαι πάντα να είναι μαζί σας, να είναι μαζί μας, μαζί με την πατρίδα μας, μαζί με όλον τον κόσμο! Να χαρούμε όλοι την Ανάσταση του Χριστού και να δούμε την ενότητα να σφυρηλατείται μέσα στις καρδιές μας. Είναι ιστορική επιταγή των καιρών!»
Μέσα σε λίγες λέξεις, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κατάφερνε να χωρίσει την πίστη, την πατρίδα, την αγωνία για την κοινωνία και τη βαθιά του αγάπη για τον άνθρωπο. Η ευχή του δεν ήταν απλώς μια τυπική πασχαλινή προσφώνηση. ήταν κάλεσμα. Κάλεσμα για ενότητα, για πίστη, για ελπίδα. Σε μια εποχή που οι άνθρωποι νιώθουν διχασμένοι, αποξενωμένοι και συχνά χωρίς προσανατολισμό, αυτή η ευχή γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ.
Ο Χριστόδουλος δεν ευχόταν τυπικά· προσευχόταν με την καρδιά του. Έθεσε τον Θεό στο κέντρο, όχι μόνο ως πνευματική αναφορά, αλλά και ως πυξίδα για τη ζωή, για την πορεία του έθνους, για την ειρήνη του κόσμου. Κι ύστερα, αναδείκνυε το πιο δύσκολο αλλά και αναγκαίο αίτημα: την ενότητα. Όχι ως σύνθημα, αλλά ως εσωτερική διεργασία, ως συνειδητή επιλογή. Να σφυρηλατηθεί μέσα στις καρδιές μας — όχι στα λόγια, αλλά στο βίωμα.
Μιλούσε με λόγο καθαρό, φωτεινό, ειλικρινή. Και ακριβώς επειδή ο λόγος του γεννιόταν από αλήθεια, μπορούσε να φτάσει βαθιά. Σήμερα, αυτή η απλότητα με περιεχόμενο, αυτό το “μαζί” που επαναλάμβανε, είναι ακριβώς ό,τι λείπει. Και γι’ αυτό, τέτοια λόγια δεν ξεχνιούνται. Γιατί σπάνια ειπώνονται.
