Η τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου αποκαλύπτει σοβαρές ανησυχίες για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διανέμονται σε οργανώσεις με επίκληση την προάσπιση των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρόλο που οι πόροι αυτοί προέρχονται από τους φορολογούμενους των κρατών-μελών, οι μηχανισμοί διαφάνειας και λογοδοσίας φαίνεται να παρουσιάζουν σοβαρά κενά. Η Γαλλίδα γερουσιαστής Ναταλί Γκουλέ, πολιτικός του κεντροδεξιού χώρου, αναφέρθηκε δημοσίως σε χρηματοδοτήσεις που φτάνουν το 1,2 δισεκατομμύριο ευρώ, κάνοντας λόγο για επιδοτήσεις προς ισλαμικές οργανώσεις με στόχο όχι τη συνύπαρξη, αλλά την υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών. Τις αποκαλύψεις της παρουσίασε η εφημερίδα Le Figaro, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στη Γαλλία.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι οργανισμοί που λαμβάνουν κοινοτική επιχορήγηση πρέπει να δεσμεύονται ότι θα σέβονται τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης, όπως είναι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, η Επιτροπή παρακολουθεί μόνο τους άμεσους δικαιούχους, ενώ τεράστια ποσά καταλήγουν σε τρίτες οντότητες, συχνά άγνωστες, χωρίς επαρκή παρακολούθηση, επιτρέποντας φαινόμενα κατάχρησης, παράνομης χρήσης ή και ιδεολογικής κατεύθυνσης που συγκρούεται με τις ίδιες τις ευρωπαϊκές αξίες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ισλαμικού Πανεπιστημίου του Γκαζιαντέπ, στη νοτιοανατολική Τουρκία, το οποίο εντάχθηκε το 2022 στο πρόγραμμα Erasmus+. Μέσω αυτής της ένταξης, φοιτητές από κράτη-μέλη της Ε.Ε. μπορούν να σπουδάζουν σε αυτό το πανεπιστήμιο και αντίστοιχα Τούρκοι φοιτητές να μετακινούνται σε ευρωπαϊκά ιδρύματα. Το ίδρυμα αυτό, ωστόσο, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Ο πρώτος πρύτανής του, Nihat Hatipoglu, είναι γνωστός θεολόγος στην Τουρκία με προβολή στα μέσα ενημέρωσης και δηλώσεις που έχουν χαρακτηριστεί σκοταδιστικές και ακραίες: το 2014 υποστήριξε ότι οι άθεοι λατρεύουν τον διάβολο, το 2017 δήλωσε ότι οι γάμοι μεταξύ θείων και ανιψιών είναι θεμιτοί, ενώ το 2018 χαρακτήρισε την ομοφυλοφιλία ως ψυχική διαταραχή. Το 2023, κατά την ένταξη του πανεπιστημίου στο Erasmus, δήλωσε πως όσοι προσβάλλουν το Κοράνι «θα ταφούν στον κάδο της ιστορίας». Αντικαταστάθηκε από τον καθηγητή Sehmus Demir, ο οποίος συνέχισε σε παρόμοιο ιδεολογικό τόνο, ζητώντας την απελευθέρωση της Παλαιστίνης και κατηγορώντας το Ισραήλ για απαρτχάιντ, χωρίς να αναφέρει τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς.
Το ίδιο πανεπιστήμιο φέρεται να έχει λάβει 344.000 ευρώ απευθείας επιχορήγηση και, συνολικά, να έχει επωφεληθεί με πάνω από 12 εκατομμύρια ευρώ μέσω συνεργαζόμενων φορέων. Το Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, το οποίο έχει φιλοξενήσει ηγετικά στελέχη της Χαμάς όπως ο Ισμαήλ Χανίγιε και ο Μοχάμεντ Ντέιφ, έχει λάβει 1,7 εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο του «Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας» και άλλων προγραμμάτων, ενώ συνολικά σε ιδρύματα της Γάζας έχουν διοχετευθεί σχεδόν 3 εκατομμύρια ευρώ.
Ανάλογες ανησυχίες εκφράζονται για τη διεθνή ΜΚΟ Islamic Relief Worldwide, η οποία έλαβε άμεσα 6,5 εκατομμύρια ευρώ και συνολικά πάνω από 13,8 εκατομμύρια. Η ΜΚΟ αυτή έχει βρεθεί στο στόχαστρο διεθνών αρχών για στενές σχέσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και κατηγορείται ότι έχει διοχετεύσει πόρους σε τρομοκρατικές οργανώσεις. Το Ισραήλ την έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατική, ενώ πρώην στελέχη της έχουν καταγραφεί να εκφράζουν σκληρές αντισημιτικές απόψεις και φιλοχαμασικές δηλώσεις. Η βρετανική κυβέρνηση ξεκίνησε έρευνα σε βάρος της το καλοκαίρι του 2024, μετά από σειρά δημόσιων καταγγελιών.
Η FEMYSO (Φόρουμ Ευρωπαϊκών Μουσουλμανικών Οργανώσεων Νέων και Φοιτητών), η οποία δηλώνει ότι εκπροσωπεί συλλόγους σε 22 ευρωπαϊκές χώρες, έλαβε πάνω από 134.000 ευρώ μεταξύ 2014 και 2019. Ο πρόεδρός της, το 2021, κατηγόρησε δημόσια τη Γαλλία για «εξαγωγή ρατσισμού» και επιτέθηκε στις γαλλικές αρχές επειδή απέρριψαν εκστρατεία υπέρ της χιτζάμπ, η οποία έφερε συνθήματα όπως «Η ομορφιά βρίσκεται στη διαφορετικότητα, όπως η ελευθερία βρίσκεται στη χιτζάμπ».
Η ENAR (Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού), με έμφαση στην ισλαμοφοβία και φερόμενες διασυνδέσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, είναι η οργάνωση που έλαβε τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή επιχορήγηση: σχεδόν 12,5 εκατομμύρια ευρώ απευθείας και συνολικό κόστος παρεμβάσεων που ξεπερνά τα 22,7 εκατομμύρια. Το δίκτυο έχει υποστηρίξει τη νομιμοποίηση του μπουρκίνι και είχε αναλάβει δράση κατά της «ρατσιστικής γλώσσας» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ορισμένοι από τους εταίρους της, όπως το CCIF και η Συμμαχία Πολιτών στη Γαλλία, είχαν υπερασπιστεί ρητορικά τις επιθέσεις κατά του Charlie Hebdo.
Η Γαλλίδα γερουσιαστής Ναταλί Γκουλέ προειδοποιεί ότι αυτές οι πρακτικές χρηματοδότησης οδηγούν την Ε.Ε. σε ιστορική απόκλιση από τις θεμελιώδεις αξίες της. Δηλώνει ότι το ζήτημα δεν έχει διαφύγει της προσοχής μεμονωμένων ευρωβουλευτών, αλλά το θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει τον τερματισμό αυτής της χρηματοδοτικής ροής. Αναφέρθηκε και σε πρόσφατη διαμάχη σχετικά με τη φερόμενη πρόθεση χρηματοδότησης ενός «Ευρωπαϊκού Κορανίου» από κοινοτικά ταμεία, γεγονός που, κατά την ίδια, σηματοδοτεί την απώλεια της ιστορικής ταυτότητας της Ευρώπης.
